Guatr Nedir? Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?
- Guatr Nedir? Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?
- Guatr Nedenleri
- Guatr Çeşitleri
- Guatr Belirtileri
Boynunuzun ön ve alt kısmında, nefes borusunun etrafında bulunmakta olan tiroid bezinin şişerek büyümesine guatr adı verilmektedir. Genelde iyot eksikliği olan kişilerde yaygın olarak görülen bir rahatsızlık türüdür. Ülkemizde de görülme sıklığı oldukça fazladır. Cinsiyet dağılımına bakacak olur isek kadın bireyler erkek bireylere oran ile 5 kata kadar daha fazla risk grubunda bulunmaktadırlar.
Guatr hastalığında tiroid bezi nodüllü biçimde ya da nodülsüz bir biçimde büyümektedir. Nodüllerin takibi doktorlar tarafından çeşitli görüntülenme taktik ve yöntemleri sayesinde yapılmaktadır. Az sıklıkta olsa da kötü huylu olduğu düşünüldüğü takdirde cerrahi müdahaleler gerekebilir. Günümüzde kullanılmakta olan iyot tedavisi ayrıca guatr hastalığı tedavisinde de kullanılabilmektedir.
Normal düzeyde çalıştığı takdirde tiroid bezleri ne kadar büyüyecekse büyüsün yemek borusu ve nefes borusuna baskı yapmadığı ve uygulamadığı sürece hasta kişiye herhangi bir sorun oluşturmamaktadır. Fakat tiroid hormonlarının fazla salgılanması hipertiroidi tablosuna yol açmakta ise iyot tedavisi yöntemi ya da cerrahi müdahale uygulanabilir. Bu tür durumlara zehirli guatr adı da verilmektedir.
Guatr rahatsızlığı genellikle ağrı yapmaz fakat çok fazla büyüdüğü takdirde öksürük, yutma ve nefes almak konusunda güçlük çekmeye yol açabilmekte. Tedavi şekli ise guatrın büyüklüğüne, şikayetlere ve hastalığı oluşturmakta olan etkenlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Belirgin olmayan ve sizlere problemler yaratmayan küçük büyümelere genel olarak tedavi gerekmediği için uygulanmaz.
Guatr Nedenleri
Guatrın günümüzde en sık görülen nedeni beslenmedeki iyot eksikliği olmaktadır. Diğer nedenler ise şunlar olarak görülür:
- Graves hastalığı
- Tiroidin iltihaplı hastalıkları
- Tiroid bezinin tek tarafında ya da nodül şişlik
- Tiroid bezlerinde birden fazla şişliğe rastlama
- Tiroid kanseri
- Gebelik
- HCG hormonu az da olsa tiroid bezlerinde büyümeye neden olabilmektedir.
- Kistler
- Boyun bölgesinde radyasyona maruz kalan kişiler
- Ailesinde nodül hikayesi olmuş olan kişiler
İyot içeren yiyeceklerin az tüketildiği bölgelerde, kadınlar, çeşitli bağışıklık sistemi rahatsızlığı olan kişiler, amiodaron, lityum gibi ilaç tüketiminde olanlar, hamilelik dönemi ve menopoz döneminde olan kadınlar ve genellikle 40 yaşını aşmış kişiler guatr riski altında bulunmaktadırlar.
Guatr Çeşitleri
Tiroid bezinin büyümesi ve dışarıdan bakıldığında gözle görülür bir hale gelmesi durumuna halk arasında guatr denmektedir. Fakat guatr adı altında nedeni ve sebebi, tanı ve teşhis yöntemleri ve tanı tedavisi son derece farklı olan çok sayıda tiroid bezleri rahatsızlıkları yer almaktadır.
- Guatr rahatsızlığının nodüllü ve nodülsüz olarak iki tipi bulunmaktadır.
- Tiroid bezi hacim olarak tamamen büyümesi şekline nodülsüz ya da diffüz guatr adı verilir.
- Nodül varlığı söz konusu olduğu durumlarda ise nodüllü guatr ismi verilmektedir. Birden fazla sayıda nodül bulunuyor ise multinodüler guatr adı verilerek tanımlanmaktadır.Fakat guatr oluşumunda tiroid bezinin fonksiyonu salgılanan hormon miktarı ile herhangi bir ilişiği bulunmamakta.
Guatr Belirtileri
Bütün guatr durumları semptomları göstermez ve semptomlara yol açmaz. Açtığı takdirde şu şikayetler görülmektedir.
- Boyun bölgesinde oluşmuş olan şişlik. Özellikle tıraş olduğunuz esnada ya da masaj yaptırırken net bir biçimde görülmesi olağandır. Çok fazla büyüdüğü takdirde ise dışarıdan göz ile bakıldığında görülebilir bir hale gelebilmesi mümkün olabilir.
- Yutkunma güçlüğü de görülen şikayetler arasında yerini alır, bezin şişmesi ile beraber yemek borusuna kadar engel olması durumunda bu şikayetlere sıkça rastlanır.
- Öksürme durumları ve nefes alıp vermede zorluk çekme de nefes borusunun rahatsız edildiğinden kaynaklıdır.
