Sarı Nokta Hastalığı: Retina Problemi ve Görme Kaybı

Göz sağlığı, genel yaşam kalitesi için kritik bir faktördür. Ancak, bazı durumlarda, retina adı verilen gözün arka bölgesindeki önemli bir kısım olan sarı nokta (makula) hastalığına neden olabilir. Bu hastalık, görme merkezini etkileyerek yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir.

Sarı Nokta Hastalığı Nedir?

Sarı nokta hastalığı, yaşa bağlı makula dejenerasyonu (YBMD) olarak da bilinir ve genellikle 50 yaş üstü bireylerde görülür. Bu durum, retina makulasındaki hücrelerin hasar görmesi veya ölmesi sonucunda ortaya çıkar. Sarı nokta, görüşümüzün büyük bir kısmını kontrol eden merkezi bir bölgedir. Bu nedenle, sarı nokta hastalığına sahip bireyler, detaylı görme yeteneklerini kaybetme riski altındadırlar.

Sarı Nokta Hastalığının Türleri Nelerdir?

• Kuru (İlerleme Göstermeyen) Sarı Nokta Hastalığı: Bu tip, makula üzerindeki hücrelerin yavaşça incelmesi ve dejenerasyonu ile karakterizedir. Gözde sarımsı lekeler oluşabilir, ancak görme kaybı genellikle hafiftir.
• Yaş (İlerleyen) Sarı Nokta Hastalığı: Yaş tip, damarlar arasında sıvı ve kan birikimine bağlı olarak daha hızlı bir şekilde görme kaybına neden olabilir. Bu durum acil tıbbi müdahale gerektirebilir.

Sarı Nokta Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Sarı nokta hastalığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, yaş, genetik faktörler, sigara içme, yüksek tansiyon ve aile öyküsü gibi risk faktörleri hastalığın gelişimini etkileyebilir.

Sarı Nokta Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Sarı nokta hastalığının belirtileri şunları içerebilir:

• Merkezi görüşte bozulma
• Renkleri ayırt etme güçlüğü
• Nesnelerin kenarlarını bulma zorluğu
• Okuma güçlüğü
• Yavaş veya bozulmuş adaptasyon süresi

Sarı Nokta Hastalığının Tanısı Nasıl Konur?

"Sarı Nokta Hastalığı" teşhisi konulurken çeşitli göz muayeneleri ve görüntüleme testleri kullanılmaktadır. İşte sarı nokta hastalığının teşhisi için yaygın olarak kullanılan bazı yöntemler:

• Göz Muayenesi:  Göz doktoru, göz içindeki yapıları ve makulayı dikkatlice inceleyerek hastanın şikayetlerini değerlendirir. Ayrıca, hastanın görme keskinliği test edilir.
• Optik Koherans Tomografi (OCT): OCT, retina tabakalarının incelenmesine yardımcı olan yüksek çözünürlüklü bir görüntüleme tekniğidir. Retina dokusunu kesitler halinde gösterir ve doktorlara retina tabakalarındaki kalınlık değişikliklerini değerlendirme imkanı sağlar.
• Fundus Floresans Angiografi (FFA): Bu testte, bir kontrast madde damar sistemine enjekte edilir ve retina üzerindeki damarların görüntüleri alınır. Bu yöntem, damarların durumunu ve olası sızıntıları belirlemede kullanılır.
• İndosiyanin Yeşili (ICG) Angiografi: ICG, damarların daha detaylı bir şekilde görüntülenmesine olanak tanıyan bir diğer görüntüleme tekniğidir. Bu test, sarı nokta hastalığının yaş formunu teşhis etmede yardımcı olabilir.
• Göz İçi Basınç Ölçümü: Göz içi basıncı ölçmek için tonometre kullanılabilir. Göz içi basıncındaki anormal artışlar, sarı nokta hastalığı gibi göz problemlerine işaret edebilir.
• Elektrofizyolojik Testler: Elektrofizyolojik testler, göz sinirinin ve retinanın işlevini değerlendirmek için kullanılabilir.

Teşhis sürecinde, hastanın semptomları, medikal öyküsü, aile öyküsü ve risk faktörleri de göz önünde bulundurulur. Bu testlerin sonuçlarına dayanarak, doktor, hastalığın tipini belirler ve uygun tedavi planını oluşturur. Erken teşhis, sarı nokta hastalığının ilerlemesini kontrol etmek ve görme kaybını en aza indirmek açısından son derece önemlidir. Bu nedenle, düzenli göz muayeneleri, özellikle 50 yaş ve üzeri bireyler için önerilir.

Sarı Nokta Hastalığının Tanısı Nasıl Konur?

Sarı Nokta Hastalığı’nın tedavi yöntemleri, hastalığın tipine (kuru veya yaş form) ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. İşte sarı nokta hastalığının tedavi seçenekleri:

1. Kuru Sarı Nokta Hastalığı Tedavisi:

• Gözetim ve Takip: Erken evrelerde, doktorlar hastayı düzenli aralıklarla takip edebilir. Bu, hastalığın ilerleyip ilerlemediğini değerlendirmek için önemlidir.
• Diyet ve Takviyeler: Bazı çalışmalar, antioksidanlar, omega-3 yağ asitleri, çinko ve A, C, E vitaminleri gibi besin ve takviyelerin kullanımının göz sağlığını destekleyebileceğini göstermektedir.
• Anti-Vasküler Endotelyal Büyüme Faktörü (anti-VEGF) İlaçları: Bazı durumlarda, göz içine enjekte edilen anti-VEGF ilaçları kullanılabilir. Bu ilaçlar, damar büyümesini kontrol ederek yaş sarı nokta hastalığının ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.

1. Yaş Sarı Nokta Hastalığı Tedavisi:

• Anti-VEGF İlaçları: Yaş sarı nokta hastalığında en yaygın kullanılan tedavi anti-VEGF ilaçlarıdır. Bunlar, damar büyümesini engelleyerek retina hasarını azaltabilir ve görme kaybını yavaşlatabilir.
• Fotodinamik Tedavi (PDT): Bu tedavi yönteminde, ışığa duyarlı bir madde damara verilir ve ardından bu maddeye maruz kalan bölge özel bir ışıkla hedeflenir. Bu, anormal damarların hücrelerini etkileyerek ölümlerine neden olabilir.
• Lazer Tedavisi: Lazer tedavisi, anormal damarları yok etmek veya kapatmak amacıyla kullanılabilir. Ancak, bu yöntem genellikle yaş sarı nokta hastalığının tedavisinde tercih edilen diğer yöntemlere göre daha sınırlıdır.
• Cerrahi Yöntemler: Nadiren, sarı nokta hastalığının ciddi durumlarında cerrahi müdahaleler düşünülebilir. Bu, özellikle retina dekolmanı gibi komplikasyonlarda gündeme gelebilir.

Tedavi planı, hastanın durumuna ve hastalığın evresine bağlı olarak kişiselleştirilir. Tedavi edilemeyen vakalarda, rehabilitasyon ve yardımcı görme cihazları gibi destekleyici önlemler de düşünülebilir. Sarı nokta hastalığı, erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir, bu nedenle düzenli göz muayeneleri yaşamsal öneme sahiptir.

Sarı Nokta Hastalığını Önlemek İçin Neler Yapılmalıdır?

Sarı nokta hastalığını önlemek için şu önlemler alınabilir:

• Düzenli göz muayeneleri 
• Sağlıklı bir yaşam tarzı benimseme (sigara içmemek, dengeli beslenme, düzenli egzersiz)
• Güneş gözlüğü kullanımı

Sonuç

Sarı nokta hastalığı, yaşlı bireylerde görme kaybına neden olabilen ciddi bir göz hastalığıdır. Erken teşhis ve uygun tedavi ile görme kaybının ilerlemesi önlenebilir veya yavaşlatılabilir. Bu nedenle, düzenli göz muayeneleri ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimseme önemlidir.

Op. Dr. Şehriyar Hanhüseyinli

Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı