Gastroözofagiyal Reflü Hastalığı -2: Cerrahi Tedavi Yöntemleri
- Gastroözofagiyal Reflü Hastalığı -2: Cerrahi Tedavi Yöntemleri
- GÖRH’nın Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
- Sonuç olarak…
Zaman zaman hepimiz mide yanması, ağıza acı su gelmesi, boğazda veya göğüste yanma yakınmaları yaşamışızdır. Ancak bu yakınmaların şiddet ve sayısının artması üzerinde durulması ve tıbbi tedavi edilmesi gereken bir durum olarak kabul edilir.
İki bölümlük bu yazımın ilk bölümünde, Gastroözofageal Reflü Hastalığı’nın oluşma nedeni, görülme sıklığı ve teşhisi üzerinde durmuştum. İkinci ve son bölümün konusu ise cerrahi tedavi yöntemleri.
GÖRH’nın Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
GÖRH tedavisinde genellikle yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar ve nadiren cerrahi müdahale kullanılır. Tedavi planı, belirtilerin şiddeti, sıklığı, hastanın genel sağlık durumu ve potansiyel komplikasyonlar göz önüne alınarak kişiselleştirilir. İşte, GER tedavi yöntemlerinin başlıcaları:
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Diyet Değişiklikleri: Asidik, baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçınılması önerilir. Yemekler küçük porsiyonlar halinde sık sık tüketilmelidir. Yatmadan en az iki saat önce yemek yenmemelidir. Çay ve kahve tüketimi de sınırlandırılmalıdır.
- Yatarken Başın Yükseltilmesi: Yatarken başın yükseltilmesi, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasını azaltabilir. Bunun için karyolanın baş kısımını, ayak kısmından yüksekte tutmak yararlı olur.
- Sigara ve Alkol Tüketiminden Kaçınma: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi reflüyü artırır.
- İlaçlar:
- Proton Pompa İnhibitörleri (PPI'lar): Mide asidinin üretimini azaltarak mide içeriğinin yemek borusuna kaçmasını önleyen ilaçlardır. Ama reflüde her zaman mide asidi sorumlu tutulamayacağı için, bu tür ilaçlar hekim tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır. Unutulmamalıdır ki, mide asidinin kontrolsüz azaltılması da başka hastalıklara yol açabilir.
- H2 Blokerleri: Mide asidinin salınımını azaltırlar. Bu tür ilaçlar da hekim tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır.
- Antiasitler: Hızlı rahatlama sağlamak için kullanılırlar, ancak kısa çözümlerdir ve etkileri sınırlıdır.
- Prokinetik İlaçlar: Mide boşalmasını hızlandırarak reflüyü azaltabilirler.
- Bariyer Oluşturan İlaçlar: Mide içeriğinin üzerinde kaymak tabakası benzeri bariyer oluşturan ve aljinik asit içeren ilaçlardır. Alt özofagus sfinkterine yardımcı olurlar. Reflünün gerçekleşmesi durumunda da, mide içeriğinin yemek borusu duvarına temasına engel olurlar.
- GÖRH’da Cerrahi Tedavi
Cerrahi olmayan tedavi yöntemleri orta dönemde başarı elde edilse de uzun dönemde başarı en etkin ve en az maliyetli tedavi yöntemidir. Cerrahi tedavideki amaç alt özofagus sfinkter basıncını artırmak ve yemek borusu ve mide arasındaki açıyı düzeltmektir. Cerrahi tedavinin yapılması gereken durumlar şunlardır.
- İlaç tedavisine kısmen yanıt veren ancak tam iyileşme göstermeyen reflü hastaları.
- Kronik ilaç kullanmayı yan etki, yaşam tarzı, maliyet gibi nedenlerle istemeyen hastalar.
- Tedaviye iyi yanıt vermeyen ancak şikâyetleri pH metre ile tam uyumlu hastalar.
- Yemek borusunda tedaviye rağmen kanama, darlık ve ya ileri özofajit gibi komplikasyonların varlığında.
- Yemek borusu etrafında diyafragma açıklığının(krusların) geniş olması cerrahi tedaviyi teşvik edici faktördür.
- Cerrahi Müdahale (Fundoplikasyon): Laparoskopik (kapalı) yöntemle yapılan bu ameliyatta yemek borusunun geçtiği genişlemiş diyaframa açıklığı 1-2 dikişle kapatılır. Reflüyü önlemek amacıyla midenin üst kısmı (fundus) serbestleştirilerek yemek borusunun etrafına yakalık tarzında (genellikle 360 derece) sarılır. Böylece yemek borusu ile mide arasındaki açı tekrar oluşturulur. Yemek borusunu sarma açısı tekniğe göre değişiklik gösterebilir. . Laparoskopik fundoplikasyon operasyonunun sonuçlarına bakıldığında yanma, ağıza acı su gelme yakınmalarının %90’dan fazla oranda giderildiği saptanmıştır. Ameliyat sonrası istenmeyen yakınmalar olarak da % 3,5 reflü, % 2,55 yutma zorluğu ve % 9,5 şişkinlik olabileceği bulunmuştur. Erken dönemde yutma zorluğu genellikle geçicidir.
- Endoskopik Cerrahi (Transoral İncisionless Fundoplication - TIF): Endoskopik olarak gerçekleştirilen bu prosedürde, mide içeriğinin özofagusun içine kaçmasını önlemek için bir dizi dikiş atılır. Uzun dönem sonuçları araştırılmaktadır.
GERH tedavisi genellikle semptomları kontrol altına almak, özofagus hasarını önlemek ve yaşam kalitesini artırmak amacıyla tasarlanır. Tedavi planı, bireyin belirtileri ve durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Tedavi planının etkinliğini değerlendirmek ve gerektiğinde ayarlamak için düzenli takip ziyaretleri önemlidir.
Sonuç olarak…
Bu iki bölümlük yazımda, gastroözofagiyal reflü hastalığının oluşma nedenleri, görülme sıklığı, teşhisi ve tedavi yöntemlerine, bir genel cerrahi uzmanı bakış açısıyla ele aldım. Ancak, unutulmamalıdır ki, her hasta farklıdır ve tedavi planı bireysel ihtiyaçlara göre uyarlanmalıdır. Bu nedenle, belirtileriniz varsa veya endişeleriniz varsa, bir sağlık profesyoneli ile görüşmeniz önemlidir.
Sağlıklı günler dilerim…
Op. Dr. Sedat Ocak
Genel Cerrahi Uzmanı
