Yüksek Tansiyon
- Yüksek Tansiyon
- Tansiyon ve Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Nedir?
- Yüksek Tansiyonun Belirtileri Nelerdir?
- Yüksek Tansiyonun Tehlikeleri Nelerdir?
- Yüksek Tansiyona Karşı Koruma Önlemleri Nelerdir?
Tansiyon ve Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Nedir?
Tansiyon, kalbin pompa hareketi gücü ve sayısıyla vücuda gönderdiği kanın damar duvarlarında yaptığı basınçtır. Hipertansiyon ise damar duvarlarındaki oluşan bu basıncın devamlı olarak yüksek olmasıdır.
Yüksek Tansiyonun Belirtileri Nelerdir?
Yüksek kan basıncı yani hipertansiyon; ağırlıklı olarak baş ağrısı, burun kanaması, nefes darlığı ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösterir. Bununla birlikte herhangi bir şikâyete yol açmadan da seyredebilir. Bu nedenle akut etki ile beyin kanaması gibi ani gelişen ciddi hastalıklar yapabildiği gibi ‘sessiz katil’ olarak da adlandırılan hipertansiyon kontrol altına alınmadığında ciddi kronik hastalıklara da zemin hazırlayabilmektedir.
Yüksek Tansiyonun Tehlikeleri Nelerdir?
Kalp, beyin, atardamarlar, gözler ve böbrekler, hipertansiyonun hasar oluşturduğu başlıca organlardır. Hipertansiyona yanıt olarak bu organlarda öncelikle bazı savunma ve dengeleme mekanizmaları başlar. Ancak, bu süreçte tansiyon tedavi edilip, düşürülmez ise geri dönüşümsüz kalıcı hasarlar meydana gelir.
- Kalp yetersizliği: Yüksek tansiyonda kalbin yüksek basınca karşı çalışması iş yükünü artırır. Ağırlıklı olarak kas kitlesinden oluşan kalp, bu iş yükünü karşılayabilmek için kalınlaşmaya başlar. Artan bu kas kitlesinden dolayı, kalbin gevşeme fonksiyonunu bozulmaya başlar. Eğer bu dönemde tedavi altına alınmaz ise zamanla kalbin kasılma fonksiyonu da bozulmaya başlar. Bu şekilde zamanla önce gevşeme sonra kasılma fonksiyonu bozulur sonuçta kalp yetmezliği ortaya çıkar.
- Kalp krizi: Yüksek tansiyon, hem kalp damar sertliği gelişimini hızlandırır, hem de kalbin kendi damarsal dolaşımında olumsuz değişikliklere yol açar. Koroner damarlarda direnç artar ve rezerv azalır. Bütün bu nedenlerin sonucu olarak hipertansiyonu hastalarında kalbin beslenmesi aksayabilir. Kalp kasında kalınlaşma olduğundan dolayı gevşeme işlevi bozulan bir hasta kalp krizi geçirir ise, krizin ilerleme hızı ve ölüm riski daha fazla olur. Yine, bu hastalarda damar darlığına bağlı oluşan kansız kalmaya (iskemiye) yanıt olarak daha fazla ritim bozukluğu ve ani ölüm görülebilir.
- Aort anevrizması: Anevrizma, aortun bir veya daha fazla kısmında meydana gelen lokal genişlemelere verilen isimdir. Hastaların çoğunda herhangi bir şikâyet olmamasına karşın, bazen bel, karın ve sırt bölgelerinde ağrı oluşumu görülebilir. Yüksek tansiyon, anevrizma gelişimi için en önemli risk faktörü olarak bilinir. Yüksek tansiyonun kontrol altına alınması aort anevrizmasının önlenmesi için çok büyük önem taşır.
- İnme: Tansiyonu normal seyredenlere göre hipertansiyonu olanlarda, inme yani felç geçirme riski 4-5 kat daha fazladır. Hipertansiyon, beyine kan sağlayan damarın daralması veya tıkanması ile oluşan iskemik inmenin en önemli faktörüdür. Ayrıca beyin damarlarının içinde zayıf noktalar ve anevrizmalar oluşturur ve bunların yırtılması sonucunda kanama olması ile görülen hemorajik inmenin en önemli risk faktörü yine hipertansiyondur.
- Böbrek yetersizliği: Hipertansiyon, damarları da etkileyen bir hastalıktır. Bunun için hedef organ olarak kalp ve beyin gibi böbrekleri de seçmektedir. Kan basıncı ne kadar yüksek ise, böbrek yetersizliğinin gelişme riski de o kadar yüksek olur. Yüksek tansiyon aslında böbrek hasarının hem nedeni, hem de sonucudur. Yani hipertansiyon böbrek yetmezliğine yol açar, böbrek yetmezliği de hipertansiyona yol açar. Bazı böbrek hastalıklarında ilk bulgu olarak yüksek tansiyon görülür.
- Görme bozuklukları: Hipertansiyon gözün retina adı verilen tabakasında damar sertliğine yol açar. Bunun sonucunda da kanama ve hasar oluşur. Retina değişikliklerinin izlenmesi ile hipertansiyona bağlı küçük damar hasarın doğrudan değerlendirebilir.
Yüksek Tansiyona Karşı Koruma Önlemleri Nelerdir?
Bütün bu hastalıklar hipertansiyonun erken tanı ve tedavisi ile önlenebilir, ötelenebilir hastalıklardır.
- Yaşam tarzı değişikliği: egzersiz, kilo verme, tuzsuz diyet, stresle baş etme
- Düzenli takip ve kontrol
- Gerektiğinde doktor önerisiyle gerektiği kadar ilaç
- Yukarıda sayılan 6 hastalık için erken konsültasyon ve bölümler arası koordinasyon
- Hastalıklar gelişen bireylerde de etkin tedavi.
